Phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học là gì? Phương pháp này mang lại lợi ích gì? Cùng tìm hiểu một số hình thức giảng dạy tiểu học theo phương pháp tích hợp.
Phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học là một trong những phương pháp giáo dục hiện đại đang được nhiều nhà trường áp dụng. Phương pháp này sẽ giúp học sinh có cơ hội phát triển toàn diện, giảm tải chương trình học và tránh thói quen học vẹt, thụ động tạo tiền đề vững vàng để các em học sinh học lên những cấp bậc cao hơn. Cụ thể phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học là gì? Cùng tìm hiểu lợi ích và những lưu ý khi áp dụng phương pháp này qua bài viết sau đây.
1. Khái niệm dạy học tích hợp
Dạy học tích hợp là phương pháp lồng ghép các kiến thức liên quan từ nhiều nguồn kiến thức trong thực tế cuộc sống hoặc qua các tài liệu tham khảo của các môn học khác nhau nhằm bổ trợ cho nội dung của một môn học nhất định.
Phương pháp dạy học tích hợp giúp học sinh hiểu sâu vấn đề bài học.
Phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học là cách dạy học khơi gợi những kiến thức có sẵn, sau đó khuyến khích và thúc đẩy các em học sinh phân tích, liên hệ bài học với các nội dung liên quan khác để xây dựng một mạng lưới hiểu biết có tính liên kết với bài học. Từ đó học sinh tự tổng hợp, đưa ra kết luận.
Ví dụ về dạy học tích hợp ở tiểu học: Trong bộ môn tập đọc, việc kết hợp các tác phẩm văn học với bối cảnh lịch sử đương thời hoặc tâm trạng và hoàn cảnh của nhà văn lúc sáng tác sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về ý nghĩa của tác phẩm.
2. Lợi ích của phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học
2.1. Lợi ích phương pháp dạy học tích hợp mang lại cho học sinh tiểu học
Phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học giúp học sinh hiểu sâu bài học, có cái nhìn đa chiều về một nội dung kiến thức.
- Cùng một lúc tìm hiểu và tiếp thu kiến thức từ nhiều môn học.
- Dễ dàng vận dụng kiến thức đã học vào các nội dung thực hành trên lớp và đời sống hàng ngày.
- Tạo điều kiện cho học sinh tự rèn luyện kỹ năng tư duy, sáng tạo. Khơi gợi hứng thú học tập và tìm hiểu kiến thức mới.
- Xóa bỏ tình trạng học vẹt, học thụ động tuy thuộc bài nhưng không thực sự hiểu vấn đề.
Phương pháp dạy học tích hợp có rất nhiều ưu điểm vượt trội.
2.2. Lợi ích phương pháp dạy học tích hợp mang lại cho giáo viên tiểu học
- Phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học giúp giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn. Đặc biệt thiết kế bài giảng tương tác bằng phương pháp dạy học tích hợp giúp học sinh hiểu bài nhanh hơn từ đó chất lượng giảng dạy được nâng cao.
- Tăng tính tương tác trong tiết học giữa giáo viên và học sinh, giúp giáo viên hiểu học sinh của mình hơn từ đó điều chỉnh phương pháp dạy học hiệu quả.
- Giúp giáo viên trong tổ bộ môn liên quan có điều kiện phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình giảng dạy.
3. Một số phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học
Phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học không chỉ là việc kết hợp những môn học có liên quan với nhau mà phương pháp này có 4 hình thức khác nhau.
3.1. Tích hợp nội môn
Hình thức tích hợp nội môn thường được áp dụng khi giáo viên cần giảng dạy một bài tập lớn, nội dung kiến thức để giải từng phần của bài tập thường phải vận dụng nhiều công thức và kiến thức khác nhau của bộ môn.
Hình thức tích hợp nội môn thường được áp dụng phần đa vào các bộ môn thiên về tự nhiên như môn toán hoặc những môn có nhiều định luật và công thức.
3.2. Tích hợp liên môn
Hình thức tích hợp liên môn là trong quá trình giảng dạy, giáo viên sử dụng kiến thức từ nhiều môn học khác nhau theo cùng một cụm các môn học để ứng dụng vào giải quyết một chủ đề cụ thể.
Hình thức tích hợp liên môn giúp học sinh tiếp thu nhiều kiến thức liên quan bài học.
Ví dụ, để phân tích tính chất hào hùng của một tác phẩm trong thời kì kháng chiến như bài tập đọc “Đất nước” hoặc “Người công dân số một” trong chương trình học lớp 5, giáo viên nên tích hợp kiến thức về nhiều môn học khác như phân tích bối cảnh lịch sử, địa lý khi các anh chiến sĩ trong lúc hành quân, đánh giặc. Từ đó nêu bật hơn ý nghĩa của tác phẩm văn học.
3.3. Tích hợp đa môn
Hình thức tích hợp đa môn thường bị nhầm lẫn bởi tích hợp liên môn. Sự khác nhau của hai hình thức này là:
- Tích hợp liên môn dùng nhiều bài giảng để tích hợp nên 1 bài giảng
- Tích hợp đa môn tức là giáo viên tiểu học sẽ dùng một bài giảng để tận dụng giảng dạy nhiều môn học khác nhau.
Ví dụ, giáo viên lấy những công trình nổi tiếng trong địa lý như nghiên cứu kim tự tháp giúp các em biết về các hình khối trong hình học không gian.
3.4. Tích hợp xuyên môn
Đây là hình thức khó áp dụng nhất trong các phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học. Một bài giảng sẽ cần đến sự tham gia của nhiều giáo viên bộ môn giảng dạy. Mỗi giáo viên sẽ đảm nhận nhiệm vụ từng phần của nội dung bài giảng. Tích hợp xuyên môn thường được áp dụng cho các dự án lớn.
4. Những lưu ý khi áp dụng phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học
Sau đây là lưu ý khi áp dụng phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học:
- Chú ý tích hợp kiến thức của nhiều môn học có liên quan mật thiết với nhau.
- Soạn giáo án, thiết kế bài giảng khoa học, sáng tạo, linh hoạt thành các hoạt động trải nghiệm thú vị, hấp dẫn cho học sinh.
- Nắm bắt năng lực, trình độ của học sinh trong từng nội dung để thực hiện nâng cao kiến thức. Đối với học sinh tiểu học nên đưa ra những nội dung đơn giản, tính ứng dụng thực tế cao sẽ giúp các em hiểu bài hơn.
Nhìn chung, phương pháp dạy học tích hợp ở tiểu học là những hình thức sáng tạo, hiệu quả, có tính khoa học và ứng dụng cao mang lại nhiều lợi ích cho học sinh. Hy vọng bài viết mang lại nhiều thông tin về phương pháp dạy học tích hợp giúp giáo viên áp dụng và mang đến nền tảng kiến thức, khả năng thực hành cho học sinh.
Xem thêm: 3 trò chơi từ vựng tiếng Anh hay nhất cho học sinh tiểu học
